Geschiedenis Openbaar onderwijs in Kootstertille

In 1989 wordt in Kootstertille een jubileum gevierd. Het openbaar lager onderwijs is 150 jaar oud. In het toen verschenen boekje wordt de geschiedenis verteld vanaf 1839, waarin meester Jansma het onderwijs in Kooten gestalte moet geven. De school stond, met het schoolhuis, aan de Kooten en bestond uit één grote ruimte zonder tussenmuur. De kinderen zitten op lange houten banken zonder rugleuning. Allemaal hebben zij een soort kist, met schuifdeksel. Deze wordt op schoot genomen bij het op de lei schrijven en wordt aan de wand opgehangen of mee naar huis genomen als de school uitgaat. In een hoek staat een lange tafel waar de hoogste klas met inkt op papier mag schrijven met de ganzenpen. Dit gebeurt één uur in de week. De meester zit op een hoge stoel achter z’n lessenaar. Eromheen is een soort houten bak getimmerd met een deurtje. (Het tochtte nogal over de vloer).

Er wordt les gegeven in schrijven, lezen en een beetje rekenen. Later aangevuld met nog geschiedenis en aardrijkskunde. Er is 1 meester en 2 kwekelingen.

Aan de noordkant van het schoolgebouw zitten geen ramen. Er is tussen die blinde muur en de haag een strook van 4 meter breed. Op deze plek doen de kinderen wat thans op de wc plaats vindt, zowel de grote als de kleine boodschap. Er is een lange greppel gegraven en als die vol is wordt hij dichtgegooid en wordt een nieuwe gegraven.

Later wordt de bestaande school vernieuwd. Er komt een derde lokaal bij en het oorspronkelijke gebouw wordt door een muur in tweeën gedeeld en alle drie lokalen komen met een deur uit op een gang. Er komen op twee plekken wc’s.

In 1953 is de school helemaal vernieuwd Er is een gang met wc’s bijgekomen, de gevel ziet er anders uit. Binnen is het meubilair vernieuwd (tafels en stoelen i.p.v. banken, van de fabrikant Marko die belang had bij een proeflokaal in de buurt).

In 1962 wordt verhuisd van de Kooten naar het dorp. Naast het dorpshuis wordt eerst een houten school gebouwd, die op 2 juni 1965 in gebruik wordt genomen.

Vanaf 1980 is de stenen school O.B.S. Balkwar in gebruik.

Onstaan naam Balkwar

De naam “De Balkwar” heeft alles te maken met de scheepsbouw. “De Balkwar” was vroeger een inham van een water waarin men boomstammen en balken voor de scheepsbouw bewaarde. Het hout zoog zo water op en was klaar voor gebruik. De vergelijking tussen boomstammen en kinderen lijkt vreemd,toch is de relatie naar de basisschool snel gelegd. Het ruwe, jonge hout wordt door het uitwateren duurzaam (weerbaar) en geschikt om verder bewerkt te worden. Ook blijkt dat elk stuk hout verschillend is, zijn eigen eisen stelt, zijn eigen mogelijkheden heeft: hout leeft! Later gaat elke balk, elke boomstam zijn eigen weg. Het hout dat eens in “De Balkwar” lag, vindt men terug als een fijn onderdeel van een schip of zelfs als een onbewerkte bint in een boerenschuur. Deze vergelijking zou nog verder uit te werken zijn, maar de filosofie mag duidelijk zijn:

Kinderen gaan naar “De Balkwar” om kennis en vaardigheden op te “zuigen” om zo hun weg in de maatschappij te kunnen vinden.